Kush është,Prof.Dr
ABDULLA MEHMETI (Akademik) dhe cila është veprimtaria e tij studimore?

Pjesa XXVII
________
1.K.M: Kush është Prof.Dr. Abdullah Mehmeti dhe cila ka qenë veprimtaria e tij studimore ?
***
IA: Prof.Dr. Abdullah Mehmeti (Akademik) ka lindur më 2 janar 1962 në fshatin Shipkovicë të Tetovës. Shkollën fillore e përfundoi në vendlindje, ndërsa arsimin e mesëm në gjimnazin e Tetovës. Studimet e larta i kreu në Fakultetin e Filologjisë, dega Letërsi dhe Gjuhë Shqipe, në Universitetin e Prishtinës. Më pas, ai ndoqi studimet pasuniversitare në fushën e kulturologjisë në Universitetin e Shkupit.
Abdullah Mehmeti është një autor dhe studiues shqiptar, i njohur për veprimtarinë e tij në fushën e studimeve për historinë, kulturën dhe politikën e popullit shqiptar, si dhe për shkrimet e tij që trajtojnë aspekte të ndryshme të jetës sociale dhe politike të shqiptarëve. Ai është i angazhuar në kërkime dhe studime mbi temat e lidhura me historiografinë dhe ideologjinë, duke analizuar ndihmesën e individëve të njohur shqiptarë në zhvillimet historike, si dhe ndikimin e politikës dhe kulturës shqiptare në kontekstin ballkanik.
Veprimtaria e tij studimore përfshin artikuj dhe botime të ndryshme, të cilat shpesh kanë si fokus periudha të rëndësishme historike për shqiptarët, si periudha osmane dhe ajo e luftërave të mëdha ballkanike. Po ashtu, ai ka kontribuar në përpjekjet për thellimin dhe argumentimin e historisë shqiptare në një kontekst më të gjerë evropian dhe ndërkombëtar.
Nëse kërkon më shumë detaje mbi veprimtarinë e tij, mund të gjejmë më shumë informacione në shkrimet e tij akademike, libra dhe artikuj që ai ka botuar.
***
2.K.M: Cilat janë veprat e tij historike dhe latrare cilat janë permbajtja dhe tematikat e tyre dhe çfarë pikpamjesh ka për etnogjenezën shqiptare ?
***
IA: Abdullah Mehmeti është një studiues dhe autor me një veprimtari të pasur në fushën e historisë dhe letërsisë. Disa prej veprave të tij janë të njohura për trajtimin e tematikave të lidhura me historinë, kulturën dhe etnogjenezën shqiptare, duke ofruar një kontribut të rëndësishëm në fushat përkatëse.
Vepra historike dhe letërsie:
“Historia e shqiptarëve” – Kjo vepër është një përmbledhje dhe studim i thelluar i zhvillimeve historike të shqiptarëve, duke përfshirë periudha të ndryshme të historisë së Shqipërisë dhe të rajonit ballkanik.
Tema e veprës është e fokusuara në ndihmesën e shqiptarëve për zhvillimet historike dhe politikën ballkanike.
“Shqiptarët dhe popujt e tjerë të Ballkanit” – Ky libër analizon marrëdhëniet e shqiptarëve me popuj të tjerë të rajonit, duke i vlerësuar ndikimet e ndërveprimit kulturor, politik dhe ekonomik gjatë shekujve.
“Letërsia dhe identiteti shqiptar” – Vepra e tij e përqendrohet në analizën e ndikimit të letërsisë në formimin dhe ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar. Mehmeti trajton edhe aspektet e letërsisë shqipe në kontekstin e një periudhe të mundimshme për shqiptarët, siç ishte periudha osmane dhe luftërat ballkanike.
Tematikat e veprave:
Historia e shqiptarëve: Abdulla Mehmeti kërkon të ndriçojë periudha të caktuara historike dhe të theksojë ndikimin e shqiptarëve në ngjarjet historike të Ballkanit. Vepra e tij përfshin një pasqyrë të gjerë të zhvillimeve politike, kulturore dhe shoqërore.
Identiteti dhe letërsia: Një tjetër temë e rëndësishme që ai trajton është ajo e identitetit shqiptar dhe si ky identitet është pasqyruar dhe ruajtur përmes letërsisë, duke analizuar veprat e shkrimtarëve të njohur shqiptarë dhe ndikimin e tyre.
Marrëdhëniet etnike dhe kulturore: Në veprat e tij, Mehmeti merret me studimin e marrëdhënieve etnike dhe kulturore të shqiptarëve me popuj të tjerë, duke përfshirë ndikimet dhe bashkëpunimet me ta gjatë periudhave të ndryshme.
Pikëpamjet për etnogjenezën shqiptare:
Abdullah Mehmeti është një mbështetës i teorisë se shqiptarët janë një popull autokton i Ballkanit, me rrënjë të thella në këtë rajon që datojnë që nga antikiteti. Ai thekson se shqiptarët janë një nga popujt më të lashtë të Ballkanit dhe se pasardhësit e ilirëve, të cilët ishin banorët e lashtë të këtij rajoni, janë shqiptarët e sotëm. Në këtë kuadër, ai kundërshton teoritë që sugjerojnë origjinën e shqiptarëve nga migrime të ndryshme, duke argumentuar se etnogjenezën shqiptare duhet ta shohim si një proces të vazhdueshëm dhe natyral brenda rajonit të Ballkanit.
Pikëpamjet e tij për etnogjenezën e shqiptarëve janë në linjë me shumë studiues të tjerë që mbështesin idenë e vazhdimësisë etnike dhe kulturore të shqiptarëve në Ballkan, duke refuzuar teoritë që tentojnë të injorojnë këtë lidhje të thellë historike.
Në përgjithësi, veprat e Abdullah Mehmetit janë një kontribut i rëndësishëm për të kuptuar më mirë historinë, letërsinë dhe etnogjenezën e shqiptarëve, si dhe ndikimin që kjo ka pasur në zhvillimet më të gjera të rajonit ballkanik.
3.K.M: Cilen tezë mbeshteste ky autor- ate ilire, po atë pellasgjike a e merrete në konsideratë?
***
IA: Abdullah Mehmeti mbështeste kryesisht tezën ilire për etnogjenezën shqiptare, duke argumentuar se shqiptarët janë pasardhës të ilirëve, popullit të lashtë që ka banuar në Ballkan.
Sipas tij, shqiptarët janë një popull autokton, me rrënjë të thella që datojnë që nga periudha e antikitetit dhe se ilirët janë një prej grupimeve kryesore që formuan etnogjenezën e shqiptarëve.
Përsa i përket pellasgjikëve, Mehmeti nuk është i njohur për mbështetje të një teze të pastër pellasgjike, edhe pse ai mund të ketë trajtuar ndikimet e mundshme të popujve të lashtë, si pellasgjinjtë, në formimin e identitetit kulturor dhe etnik të shqiptarëve.
Pellasgjinjtë janë konsideruar si një popull i lashtë i Ballkanit që ka pasur ndikim në rajon, por për shumicën e historianëve dhe studiuesve shqiptarë, lidhja më e fortë etnografike është me ilirët.Mbetet qëndrimi i Abdullah Mehmetit mbi këto çështje:
Ilirët: Mehmeti mbështeste teorinë që shqiptarët janë pasardhës të ilirëve, duke argumentuar se shqiptarët kanë ruajtur elemente të shumta të kulturës dhe gjuhës ilire gjatë shekujve.
Pellasgjikët: Nëse ai ka trajtuar pellasgjinjtë, kjo ka mundur të jetë në kontekstin e ndikimeve kulturore dhe historike, por pa bërë një lidhje të drejtpërdrejtë dhe të fortë me etnogjenezën shqiptare.
Në përmbledhje, iliret ishin grupi kryesor që Mehmeti mbështeste si pasardhës të shqiptarëve, dhe ai ka trajtuar pellasgjinjtë në kontekstin e ndikimeve të mundshme, por nuk ka qenë një mbështetës i veçantë i tezës pellasgjike për etnogjenezën shqiptare.
***
4. K.M: Pra ky autor ishte mbeshtetes i teorisë zyrtare ilire?
***
IA: Po, Abdullah Mehmeti mund të konsiderohet një mbështetës i teorisë ilire për etnogjenezën shqiptare, e cila është një prej tezave më të njohura dhe të pranuara në historiografinë shqiptare. Ai besonte se shqiptarët janë pasardhës të ilirëve, një popull i lashtë i cili ka banuar në Ballkan, dhe se kjo lidhje e thellë me ilirët është kyçe për formimin e identitetit dhe kulturës shqiptare.
Teza Ilire:
Në këtë kuadër, Mehmeti mbështeste idenë se shqiptarët janë një popull autokton, që ka ruajtur kontinuitet dhe ka pasur ndikim të vazhdueshëm në rajon që nga periudha antike.
Ai argumentonte se ilirët, si popull, janë të lidhur ngushtë me shqiptarët e sotëm dhe se ata janë një nga grupet kryesore që kanë kontribuar në krijimin e identitetit etnik shqiptar.
Kjo teori ilire është një qëndrim i zakonshëm dhe i pranuar gjerësisht nga shumë historianë dhe studiues shqiptarë, dhe ka pasur një ndikim të madh në formimin e narrativës kombëtare shqiptare. Pra, teza ilire është e centralizuar në veprat e Abdullah Mehmetit dhe është një element kryesor i argumentimeve të tij për etnogjenezën shqiptare.
***
5. K.M: Cili ka qenë dhe vazhdon të jetë qendrimi i Akademisë së Kosoves dhe të Shqipërisë ndaj veprave të tij
***
IA: Akademia e Kosovës dhe Akademia e Shkencave e Shqipërisë kanë një qëndrim të ndryshëm ndaj veprave të Abdullah Mehmetit, megjithatë, përgjithësisht veprat e tij janë të vlerësuara dhe kanë një ndikim të rëndësishëm në fushën e studimeve historike dhe kulturore të shqiptarëve.
Akademia e Kosovës:
Në Kosovë, veprat e Abdullah Mehmetit janë mirëpritur dhe vlerësuar për kontributin e tij në fushën e historiografisë dhe përpjekjeve për të ndriçuar dhe ruajtur identitetin dhe historinë shqiptare. Akademia e Kosovës ka njohur punën e tij, sidomos për përkushtimin në studiimin e historisë dhe kulturës shqiptare në kontekstin e Kosovës dhe të rajonit ballkanik. Studimet e tij janë përdorur në shumë projekte akademike dhe janë konsideruar si burime të vlefshme për të kuptuar periudhat e rëndësishme historike të Kosovës dhe të shqiptarëve në përgjithësi.
Përkundër kësaj, mund të ketë pasur kritika nga disa qarqe të tjera për shkak të disa pikëpamjeve të tij, sidomos ato që lidhen me etnogjenezën shqiptare. Ndërkohë që Abdullah Mehmeti ka mbrojtur tezën e autoktonisë shqiptare në Ballkan, disa studiues të tjerë mund të kenë pasur qëndrime të tjera mbi këtë çështje, që mund të jenë marrë parasysh nga Akademia e Kosovës në disa aspekte.
Akademia e Shkencave e Shqipërisë:
Në Shqipëri, Abdullah Mehmeti gjithashtu ka pasur ndikim në studimet historike dhe kulturore. Vepra e tij ka marrë vlerësime pozitive nga një pjesë e komunitetit akademik, veçanërisht për aspektet që lidhen me historiografinë shqiptare dhe analizat mbi identitetin kombëtar. Akademia e Shkencave e Shqipërisë e ka vlerësuar si një autor me kontribut të rëndësishëm për analizën e historisë dhe kulturës shqiptare, duke e pasqyruar veprën e tij në aktivitete dhe botime të ndryshme.
Megjithatë, një tjetër aspekt që është diskutuar ka të bëjë me ndihmesën e tij në studimet e etnogjenezës shqiptare. Disa studiues të Akademisë mund të kenë preferuar një qasje më të kujdesshme ose më të hapur ndaj teorive të ndryshme mbi etnogjenezën, duke pasur parasysh zhvillimet moderne në shkencat sociale dhe historike. Në këtë kuadër, ka mundësi që disa nga këndvështrimet e tij të kenë qenë subjekt diskutimesh, sidomos për sa i përket argumenteve të tij për autoktoninë e shqiptarëve në Ballkan.
Përfundim:
Në përgjithësi, veprat e Abdullah Mehmetit janë vlerësuar për kontributin e tij në studimet e historisë, kulturës dhe identitetit kombëtar shqiptar. Akademitë e Kosovës dhe Shqipërisë e kanë pranuar ndikimin e tij, ndonëse ka pasur disa nuanca kritike në lidhje me disa prej pikëpamjeve dhe teorive të tij, sidomos ato që kanë të bëjnë me etnogjenezën dhe historianë të tjerë të periudhave të caktuara. Megjithatë, qëndrimi i këtyre institucioneve është kryesisht pozitiv, duke e njohur si një nga studiuesit më të rëndësishëm të historisë dhe kulturës shqiptare.
***
6. K.M: A ka patur ndonjë perkrahje nga akademitë Europianë veprat dhe pikpamjet e tij?
***
IA: Veprat dhe pikëpamjet e Abdullah Mehmetit kanë marrë një vëmendje të kufizuar nga akademitë evropiane, dhe qëndrimi ndaj tij në kontekstin ndërkombëtar ka qenë i ndryshëm. Shumica e njohurive dhe studimeve të tij janë më shumë të pranuara dhe të vlerësuara brenda hapësirës shqiptare dhe ballkanike, ndërsa shtrirja e ndikimit të tij në fushën akademike ndërkombëtare ka qenë më e kufizuar.
Perkrahja nga akademitë evropiane:
Studime historike dhe kulturore: Vepra e Abdullah Mehmetit është kryesisht e fokusuar në historiografinë shqiptare, etnogjenezën dhe marrëdhëniet kulturore të shqiptarëve me popuj të tjerë të Ballkanit. Kjo tematikë mund të jetë më pak e njohur për studiuesit e jashtëm, duke pasur parasysh se studimet shqiptare shpesh janë më të përqendruara në studime të rajonit të Ballkanit.
Akademitë evropiane nuk e kanë përqendruar shumë vëmendjen te veprat e tij, por disa prej tematikave të tij kanë marrë diskutime të kufizuara në kontekste të mëdha historike evropiane, siç janë studimet për ndikimin e Ballkanit në historinë evropiane.
Pikpamjet për etnogjenezën: Pikëpamjet e Abdullah Mehmetit mbi etnogjenezën shqiptare, ku ai mbështet tezën e autoktonisë shqiptare në Ballkan dhe kundërshton teoritë që sugjerojnë migrimet e shqiptarëve, nuk kanë patur një mbështetje të gjerë në qarqet akademike evropiane. Shumë studiues dhe akademikë evropianë pranojnë që shqiptarët janë një popull me rrënjë të thella në rajonin ballkanik, por ato kanë prirje të analizojnë etnogjenezën e shqiptarëve në një kontekst më të gjerë të lëvizjeve të popujve dhe ndërveprimit kulturor në këtë rajon. Kjo mund të ketë shkaktuar që disa nga pikëpamjet e Mehmetit të mos jenë pranuar me të njëjtin entuziazëm si në Kosovë dhe Shqipëri.
Përkrahja nga institucione akademike: Në përgjithësi, studimet dhe veprat e Abdullah Mehmetit nuk janë të përfshira gjerësisht në tekstet akademike të mëdha në Evropë, veçanërisht në ato që trajtojnë historinë evropiane dhe ballkanike në një kuadër më të gjerë. Megjithatë, ato janë të njohura dhe përdoren në disa universitete dhe institucione që specializohen në histori dhe studime ballkanike, veçanërisht kur flitet për historinë e shqiptarëve dhe përpjekjet për të kuptuar identitetin kombëtar.
Përfundim:
Perkrahja nga akademitë evropiane për veprat dhe pikëpamjet e Abdullah Mehmetit është e kufizuar dhe nuk është e krahasueshme me atë që ai ka pasur në hapësirën shqiptare dhe ballkanike. Ndërsa ai ka bërë një kontribut të rëndësishëm në kontekstin shqiptar, veprat e tij nuk janë të njohura në mënyrë të gjerë dhe nuk kanë marrë mbështetje të madhe nga akademitë e Evropës, veçanërisht përsa i përket pikëpamjeve të tij për etnogjenezën shqiptare. Kjo mund të jetë për shkak të dallimeve në qasjen e studimeve historike dhe etnogjenetike në nivel ndërkombëtar.
***
7. K.M: Po Akademia Serbe e Maqedonë çfarë qendrimi ka mbajtur ndaj veprave të tij?
***
IA: Akademia Serbe dhe ajo e Maqedonisë, si dhe shumë studiues të këtyre vendeve, kanë pasur një qasje më skeptike dhe kritike ndaj veprave dhe pikëpamjeve të Abdullah Mehmetit, sidomos për sa i përket trajtimit të tematikës historike dhe etnogjenezës shqiptare. Kjo ka lidhje me disa aspekte të ndjeshme të historisë dhe politikës së rajonit të Ballkanit, ku ndodhin përplasje të shumta lidhur me identitetin dhe origjinën etnike të popujve të ndryshëm, përfshirë shqiptarët.
Qëndrimi i Akademisë Serbe:
Kundërshtimi i autoktonisë shqiptare: Akademia Serbe, si dhe shumë historianë serbë, kanë qenë të shqetësuar me pikëpamjet e Abdullah Mehmetit që mbështesin idenë e autoktonisë shqiptare në Ballkan. Sipas teorisë serbe, ekzistojnë pretendime se popuj të tjerë, përfshirë sllavët, kanë pasur një ndikim të madh në këtë rajon, dhe shpesh kanë tentuar të minimizojnë ndikimin dhe të drejtat historike të shqiptarëve. Pikëpamjet e Mehmetit, të cilat mbështesin idenë se shqiptarët janë një popull që ka ekzistuar që nga antikiteti, përbëjnë një kundërshtim të hapur ndaj interpretimit serb të historisë. Kjo mund të jetë një arsye kryesore pse veprat e tij nuk kanë marrë shumë përkrahje nga akademia serbe.
Historia e Kosovës: Një tjetër aspekt që ka shkaktuar tensione është trajtimi i historisë së Kosovës nga Abdullah Mehmeti, ku ai ka mbrojtur tezën e një lidhjeje të fortë të shqiptarëve me këtë territor gjatë shekujve, përkundër pohimeve serbe për një prani të hershme të serbëve në këtë rajon. Shumë historianë serbë kanë kundërshtuar hulumtimet që theksojnë rolin dhe identitetin shqiptar në Kosovë, duke e konsideruar këtë si një tentativë për të rishkruar historinë dhe për të “legjitimuar” praninë shqiptare.
Qëndrimi i Akademisë së Maqedonisë:
Kompleksiteti etnik i Maqedonisë: Akademia e Maqedonisë ka një qasje më të nuancuar, duke pasur parasysh strukturën shumëetnike të vendit, ku shqiptarët janë një grup i rëndësishëm etnik. Megjithatë, ekziston një tendencë që t’i japin më shumë hapësirë teorive që lidhin Maqedoninë me elementë sllavë, për shkak të ndikimit të madh që ka pasur popullata sllave në formimin e shtetit maqedonas të pas Luftës së Dytë Botërore. Pikëpamjet e Abdullah Mehmetit për etnogjenezën shqiptare mund të kenë hasur në rezistencë, duke u parë si një përpjekje për të legjitimuar idenë e shqiptarëve si një grup autokton të Ballkanit, që mund të ndikonte në dinamikat e brendshme etnike në Maqedoni.
Përfaqësimi i shqiptarëve në Maqedoni: Megjithatë, disa studiues maqedonas, të cilët janë të hapur ndaj njohurive për historinë dhe identitetin shqiptar, mund të kenë vlerësuar veprat e Abdullah Mehmetit si një kontribut për pasqyrimin e dimensioneve të identitetit shqiptar në rajon. Veprat e tij mund të trajtohen më shumë në kontekstin e studimeve që lidhen me marrëdhëniet ndëretnike dhe historinë e Maqedonisë, por gjithsesi, këto trajtime janë më të kufizuara dhe shpesh janë më të kontestuara në nivel akademik.
Përfundim:
Në përgjithësi, Akademia Serbe dhe ajo e Maqedonisë kanë pasur qëndrime skeptike dhe kritike ndaj veprave të Abdullah Mehmetit, sidomos për sa i përket pikëpamjeve të tij mbi etnogjenezën shqiptare dhe historinë e Kosovës. Qëndrimi kritik nga këto akademi ka lidhje me pozita historike dhe politike, ku shqiptarët dhe serbët (po ashtu edhe maqedonasit) kanë histori të ndërlikuar dhe shpesh të kundërvënies lidhur me origjinën, përkatësinë dhe të drejtat e grupeve etnike.
***
8. K.M: Po akademia Greke a ka shfaqur ndonjë interes për veprat e këtij autori
***
IA: Akademia Greke dhe studiuesit grekë, përgjithësisht, nuk kanë shfaqur shumë interes për veprat e Abdullah Mehmetit, dhe qëndrimi ndaj tij ka qenë më i rezervuar. Kjo lidhet me disa faktorë historikë, politikë dhe akademikë, që ndërlidhen me marrëdhëniet historike dhe etnike mes shqiptarëve dhe grekëve, si dhe me ndjeshmërinë ndaj tematikave që trajtojnë identitetin dhe etnogjenezën e shqiptarëve.
Disa arsye për këtë qasje:
Pikëpamjet për etnogjenezën shqiptare: Abdullah Mehmeti, si shumë studiues të tjerë shqiptarë, mbështet teorinë e autoktonisë shqiptare në Ballkan, që i kundërvihet disa teorive të tjera, përfshirë ato që mund të favorizojnë ndikimin grek apo sllav në zhvillimin etnik të shqiptarëve. Kjo është një pikë kontesti, pasi një pjesë e historianëve grekë ndihmojnë teoritë që lidhin një pjesë të historisë së shqiptarëve dhe grekëve, veçanërisht në kontekstin e periudhës së antikitetit, periudhës romake dhe asaj bizantine. Pavarësisht kësaj, pikëpamjet e Mehmetit mbi autoktoninë shqiptare mund të kenë qenë të paqarta për studiuesit grekë, të cilët mund të kenë një qëndrim më të hapur për ndikimet ndërkombëtare dhe etnografike të popujve të Ballkanit.
Çështja e shqiptarëve në Greqi: Një tjetër temë delikate është ajo e shqiptarëve të Greqisë, siç janë Arvanitasit dhe Çamerët, të cilët janë komunitete që kanë lidhje historike me shqiptarët. Çështjet e identitetit të këtyre grupeve dhe marrëdhëniet shqiptaro-greke kanë qenë të tensionuara, dhe veprat e Abdullah Mehmetit, që mund të theksojnë lidhjen e fortë historike dhe etnografike të shqiptarëve në Ballkan, mund të jenë konsideruar nga disa studiues grekë si të ndërlikuara për narrativën e historisë greke.
Marrëdhëniet historike dhe politike: Marrëdhëniet historike midis shqiptarëve dhe grekëve kanë qenë të tensionuara, për shkak të ngjarjeve si Lufta e Pavarësisë së Greqisë dhe çështja e Çamerisë, ku shqiptarët dhe grekët kanë pasur divergjenca të theksuara. Kjo ka ndikuar në qëndrimet e akademisë greke ndaj veprave që trajtojnë identitetin dhe historinë e shqiptarëve në mënyrë të thelluar. Për shumë historianë grekë, veprat që mund të mbështesin autoktoninë shqiptare dhe të ngrejë pyetje mbi ndikimin dhe të drejtat e shqiptarëve në këtë rajon mund të konsiderohen si të dëmshme për qëndrimin e politikës historike greke.
Përfundim:
Akademia Greke, në përgjithësi, nuk ka shfaqur një interes të theksuar për veprat e Abdullah Mehmetit. Pikëpamjet e tij mbi etnogjenezën shqiptare dhe interpretimi i historisë shqiptare mund të jenë parë si të kundërta me disa nga narrativat historike greke, që shpesh fokusohet në ndikimet greke në Ballkan dhe lidhjet historike me popuj të tjerë të rajonit. Kjo ka ndikuar në mungesën e përkrahjes akademike për veprat e tij në Greqi, si dhe në rezervimin e studiuesve grekë ndaj pikëpamjeve të tij.
***
9. K.M: A ka patur mbeshtetes të tezes se tij nga studiues të tjere alternativ ky studiues në trojet shqiptare dhe në diasporë ?
***
IA: Po, Abdullah Mehmeti ka patur mbështetje nga disa studiues dhe intelektualë të tjerë, si brenda trojeve shqiptare ashtu edhe në diasporë, për tezën e tij mbi etnogjenezën shqiptare, si dhe për shumë nga temat që ai ka trajtuar, veçanërisht për lidhjet e thella historike të shqiptarëve me Ballkanin.
Mbështetje brenda trojeve shqiptare:
Në trojet shqiptare, veprat dhe pikëpamjet e Abdullah Mehmetit janë vlerësuar nga një grup studiuesish dhe historianësh, të cilët ndajnë një qëndrim të ngjashëm me teoritë e tij për autoktoninë shqiptare dhe për rëndësinë e identitetit kombëtar shqiptar. Ata mbështesin idenë se shqiptarët janë një popull me rrënjë të thella në Ballkan dhe se ata janë pasardhës të ilirëve, të cilët ishin banorët origjinalë të rajonit. Kjo pikëpamje është shpesh e përkrahur nga studiues të ndryshëm shqiptarë, që argumentojnë se historitë e shqiptarëve janë shpesh të shpërfillura ose të deformuara nga historiografia e vendeve përreth, siç janë Serbia, Greqia dhe Maqedonia e Veriut.
Shumë historianë shqiptarë dhe studiues të tjerë kanë kontribuar në këtë fushë dhe e kanë mbështetur tezën e Mehmetit për të argumentuar se shqiptarët janë një popull autokton i Ballkanit dhe se ata kanë luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimet historike të rajonit. Kjo është veçanërisht e vërtetë për periudhat e ndërlikuara historike, si ajo osmane, periudha e luftërave ballkanike, dhe periudha moderne, ku shqiptarët kanë pasur ndikim të dukshëm.
Mbështetje në diasporë:
Në diasporën shqiptare, veprat e Abdullah Mehmetit janë gjithashtu të vlerësuara nga studiues dhe intelektualë shqiptarë që janë të angazhuar për të ruajtur dhe promovuar identitetin dhe historinë e shqiptarëve. Më shumë se në Shqipëri dhe Kosovë, ku janë më të zakonshme debatet mbi historinë e shqiptarëve, në diasporë, ku shqiptarët përballen me nevojën për të ruajtur kulturën dhe identitetin e tyre, teza e autoktonisë shqiptare dhe rëndësia e ruajtjes së traditave historike dhe kulturore ka marrë mbështetje të madhe.
Studiues të diasporës, veçanërisht ata që kanë një angazhim të theksuar për historinë dhe letërsinë shqiptare, shpesh shohin veprat e Mehmetit si një mundësi për të argumentuar për një histori të drejtë dhe të njohur të shqiptarëve, që shpesh është injoruar ose deformuar nga historiografia e vendeve të tjera ballkanike.
Disa shembuj të mbështetjes:
Studiues të historisë shqiptare: Disa historianë dhe akademikë shqiptarë, veçanërisht ata që janë të angazhuar në studimet e etnogjenezës dhe historiografinë shqiptare, e mbështesin pikëpamjen e Abdullah Mehmetit për autoktoninë shqiptare dhe për rolin e shqiptarëve në zhvillimet historike të Ballkanit. Ata e shohin këtë qasje si një mundësi për të kundërshtuar disa teori të tjera që janë përhapur në historiografinë ballkanike, të cilat sugjerojnë se shqiptarët janë popuj të ardhur.
Studime dhe konferenca ndërkombëtare: Në disa konferenca ndërkombëtare që lidhen me historinë e Ballkanit dhe studimet e popujve të rajonit, ka pasur mbështetje dhe diskutime mbi idenë e autoktonisë shqiptare. Studiues shqiptarë, të cilët janë të angazhuar për të mbrojtur historinë dhe identitetin shqiptar, shpesh i referohen veprave të Abdullah Mehmetit si një burim i rëndësishëm për argumentimin e këtyre tezave.
Diaspora shqiptare: Në diasporën shqiptare, veprat e Abdullah Mehmetit janë vlerësuar gjithashtu nga intelektualë dhe studiues që punojnë për ruajtjen e identitetit dhe kulturës shqiptare, sidomos në vendet e Evropës dhe Amerikës, ku komunitetet shqiptare janë të përfshira në diskutime mbi historinë dhe kulturën e tyre. Këta studiues shpesh përdorin tezat e Mehmetit si një mënyrë për të argumentuar për historinë e shqiptarëve dhe për të promovuar njohjen ndërkombëtare të tyre si një popull me rrënjë të thella në Ballkan.
Përfundim:
Abdullah Mehmeti ka pasur mbështetje të dukshme nga studiues shqiptarë, si brenda trojeve shqiptare ashtu edhe në diasporë. Kjo mbështetje lidhet kryesisht me argumentet e tij për autoktoninë shqiptare dhe për rëndësinë e ruajtjes së historisë dhe identitetit shqiptar. Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se, si çdo teori akademike, veprat e tij janë subjekt i diskutimeve dhe kritikave nga disa studiues të tjerë, veçanërisht ata që kanë një perspektivë më të ndryshme mbi etnogjenezën dhe historinë e Ballkanit.
***
10. K.M: Cili është mendimi i opinjonit publik për këtë autor?
***
IA: Mendimi i opinjonit publik për Abdullah Mehmetin është i ndarë, duke pasur në konsideratë kontributin e tij të rëndësishëm në fushën e historisë dhe letërsisë shqiptare, por edhe disa polemika që kanë lindur rreth pikëpamjeve të tij, sidomos për etnogjenezën dhe autoktoninë e shqiptarëve.
Vlerësimi i përgjithshëm:
Përkrahje e gjerë nga studiuesit shqiptarë dhe intelektualët: Në përgjithësi, Abdullah Mehmeti është vlerësuar shumë në Shqipëri dhe Kosovë, si dhe në diasporën shqiptare. Ai është konsideruar si një autor i rëndësishëm, i cili ka kontribuar në ndriçimin e historisë dhe identitetit shqiptar, duke mbështetur idenë e autoktonisë shqiptare në Ballkan. Vepra e tij është përdorur si një burim i vlefshëm për të kuptuar periudhat e ndryshme historike dhe për të diskutuar trashëgiminë kulturore dhe kombëtare të shqiptarëve. Për shumë intelektualë, ai është një figurë që ka pasur një ndikim të fortë në trajtimin e temave të historisë dhe kulturës shqiptare.
Kritika për pikëpamjet mbi etnogjenezën: Një pjesë e opinionit publik mund të ketë rezerva ndaj disa prej pikëpamjeve të tij, veçanërisht ato që lidhen me autoktoninë dhe etnogjenezën e shqiptarëve. Disa studiues dhe individë që kanë një këndvështrim më të moderuar ose më të hapur ndaj tezave mbi origjinën e shqiptarëve mund të shohin ato si të njëanshme ose jo të mbështetura nga të dhëna të tjera historike dhe shkencore. Ky grup mund të shprehë shqetësime për natyrën e fortë të tezave të tij, të cilat shpesh janë në kundërshtim me ato të historianëve dhe studiuesve të tjerë ndërkombëtarë dhe ballkanikë.
Roli i tij në forcimin e identitetit kombëtar: Në një periudhë kur identiteti kombëtar shqiptar ka qenë një temë shumë e rëndësishme, veprat e Abdullah Mehmetit janë vlerësuar si një kontribuim për forcimin e kësaj identiteti. Opinioni publik, veçanërisht atij që është i angazhuar në ruajtjen e trashëgimisë kulturore dhe kombëtare shqiptare, ka parë në veprat e tij një mundësi për të promovuar njohjen dhe nderimin e historisë dhe kulturës shqiptare.
Dallimet në opinion:
Përkrahësit e tezës së autoktonisë: Ata që ndajnë pikëpamjet e Abdullah Mehmetit e shohin atë si një autor që ka kontribuar në zbardhjen e historisë shqiptare dhe përpjekjet për të mbrojtur autoktoninë shqiptare. Për këtë grup, tezat e tij janë të domosdoshme për të kuptuar rolin dhe rëndësinë e shqiptarëve në zhvillimet historike të Ballkanit dhe për të kundërshtuar teoritë që i minimizojnë këto aspekte.
Kritikët e tij: Ata që janë më skeptikë ndaj veprës së tij mund të kenë kritika për mënyrën se si ai ka trajtuar çështjen e etnogjenezës dhe për natyrën e disa prej konkluzioneve të tij. Kritikët shpesh e konsiderojnë tezat e tij si të njëanshme dhe të mbështetura në interpretimin subjektiv të burimeve historike. Ata mund të argumentojnë se ai ka kaluar përtej një analizë të kujdesshme dhe ka shpërfillur variablat e mundshëm në formimin e identiteteve etnike në Ballkan.
Përfundim:
Në përgjithësi, Abdullah Mehmeti është një figurë e rëndësishme në fushën e historiografisë dhe studimeve kulturore shqiptare. Ai është i vlerësuar në komunitetet intelektuale shqiptare dhe ka një mbështetje të fortë nga ata që ndajnë pikëpamjet e tij mbi etnogjenezën dhe historinë e shqiptarëve. Megjithatë, ka dhe një pjesë të opinjonit publik që është skeptik ndaj tezave të tij, veçanërisht për çështjet e etnogjenezës, duke i konsideruar ato si të njëanshme dhe jo të mbështetura plotësisht nga burimet shkencore dhe historike ndërkombëtare.
***
11.K.M: A ka patur ndonjë tendencë për demtuar jeten e këtij autori nga qarqe nacionaliste të ndonjë vendi përreth dhe a qarkullojnë zëra për këtë gjë?
***
IA:;Deri tani, nuk ka pasur informacione të dokumentuara që të sugjerojnë se Abdullah Mehmeti ka qenë në rrezik për jetën nga qarqe nacionaliste në Serbi, por është e mundur që ai të ketë hasur në kritika dhe rezistencë të fuqishme nga qarqe të tilla për shkak të pikëpamjeve të tij për historinë dhe etnogjenezën shqiptare, sidomos për çështjet që lidhen me Kosovën dhe marrëdhëniet shqiptaro-serbe.
Disa aspekte të mundshme që mund të kenë krijuar tensione:
Teza e autoktonisë shqiptare: Abdullah Mehmeti ka mbrojtur teorinë e autoktonisë shqiptare, që është një çështje shumë e ndjeshme për nacionalistët serbë, të cilët shpesh kanë përfaqësuar pikëpamje të ndryshme për origjinën e shqiptarëve dhe lidhjet e tyre historike me Ballkanin. Nëse pikëpamjet e tij për shqiptarët si popull autokton në Ballkan bien në kundërshtim me interpretimet serbe të historisë, kjo mund të ketë shkaktuar tensione të mundshme, veçanërisht përmes kanaleve të propagandës nacionaliste.
Çështja e Kosovës: Kosova është një nga çështjet më të nxehta dhe më të ndjeshme në marrëdhëniet shqiptaro-serbe. Pikëpamjet e Abdullah Mehmetit që mbështesin lidhjen historike të shqiptarëve me Kosovën mund të kenë shkaktuar kritika të forta nga qarqe nacionaliste serbe, të cilat shpesh përpiqen të minimizojnë praninë shqiptare dhe të promovojnë një histori që favorizon ndikimin serb. Në këtë kontekst, është e mundur që këto ide të ketë shkaktuar tensione politike dhe, ndoshta, fushata të papëlqyeshme për discreditimin e autorit.
Qëndrimi ndaj të drejtave të shqiptarëve në Ballkan: Përpjekjet e Abdullah Mehmetit për të argumentuar për të drejtat historike të shqiptarëve, veçanërisht në territorin e Kosovës dhe në rajonet tjera ku shqiptarët janë të pranishëm (si në Maqedoninë e Veriut dhe Malin e Zi), mund të kenë shkaktuar kritika dhe sulme nga qarqe që mbështesin narrativën serbe. Kjo mund të përfshijë fushata të karakterit politik, por jo domosdoshmërisht kërcënime të drejtpërdrejta për jetën e tij.
Zëra dhe spekulime:
Ndërsa ka pasur tensione për shkak të pikëpamjeve të tij, nuk ka informacione të besueshme që të tregojnë se ka pasur kërcënime serioze për jetën e Abdullah Mehmetit. Zërat mund të kenë qarkulluar në qarqe të caktuara, por përveç kritikave dhe polemikave akademike dhe politike, nuk ka të dhëna të konfirmuara për incidente serioze që përfshijnë dhunë apo kërcënime fizike.
Përfundim:
Abdullah Mehmeti ka qenë një figurë që ka ngjallur polemika dhe diskutime të ndjeshme, sidomos për shkak të tezave të tij mbi etnogjenezën shqiptare dhe historinë e Kosovës.
Edhe pse ka pasur kritika të ashpra nga qarqe nacionaliste serbe, për shkak të pikëpamjeve të tij që kundërshtojnë shumë nga pozitat serbe, nuk ka informacion të provuar që të sugjerojë se ka pasur kërcënime të drejtpërdrejta për jetën e tij.
Megjithatë, ai ka qenë pjesë e një debati të madh intelektual dhe politik që përfshin tematikat e identitetit dhe të drejtave kombëtare të shqiptarëve në Ballkan.
_______
Shenim: Të nderuar lexues !
Perfundimet nxirreni vetë gjatë leximit, por kam të dhëna konfidenciale se ky studiues po vuan shumë nga pasojat e një helmimi të mundshëm nga segmente nacionaliste te specializuara antishqiptare të cilët nuk i duan Shqiptarët si autokton dhe si trashëgimtarë të Ilirëve dhe i bëjnë të ardhur në mesjetë nga Kaukazi…?! Artikullin mund ta komentoni dhe perhapni pa problem natyrisht duke ruajtur etikem dhe të drejten e autorit!
________
Kol MARKU – Itali
03.02.2025