Shkruan: Prof.dr.Abdulla Mehmeti
Shpalime historie

“Parthinët, popull i Ilirikut”
– Lempriere’s Classical Dictionary
Në nivel ndërkombëtar janë zhvilluar diskutime të gjera shkencore për vite me radhë në lidhje me sigurimin e burimeve historike relevante për të kaluarën e lashtë të popujve të Evropës, me qëllim të pastrimit të historisë nga shtrembërimet dhe falsifikimet e saj nga qarqe të ndryshme të propagandës, sidomos nga grekët dhe sllavët, si edhe nga disa studiues evropianë, të cilët i kanë kopjuar këto teza dhe teori pa i verifikuar ato në bazë të burimeve historike relevante.
Njëra nga këto të vërteta historike, për të cilën kam publikuar disa shkrime, analiza dhe studime për vite me radhë, është edhe teza ime se, PARTHINËT (parë-tanë; të parët tanë) kanë qenë populli i lashtë, ndoshta si emër etnik më i hershëm se emrat pellazgë dhe ilirë, paraardhësit e Arbërve (Albanëve), Shqiptarëve të sotëm.
Këtë e dëshmojnë gjurmët e lashta të fiseve, rajoneve gjeografike, dhjetëra qyteteve, nga parahistoria dhe periudha antike, me një shtrirje të gjerë në të gjithë hapësirën ku kanë jetuar pellazgët-ilirët, albanët.
Këtë tezë do ta zhvillojmë edhe më tej, por kësaj radhe ju paraqesim këtë të dhënë shkencore nga studiuesit e huaj, për t’i inkurajuar edhe studiuesit shqiptarë, që të kenë qasje të plotë në lidhje me zhvillimin dhe mbështetjen e kësaj teze.
Lempriere’s Classical Dictionary, explains: “Parthini, a people of Illyricum” – Illyricum is southeast Europe.
Lempriere’s Classical Dictionary, shpjegon: “Parthinët, një popull i Ilirikut” – Iliriku është Evropa Juglindore.
(25 mars 2023)
***
Për lexim shtesë, nga studiues të tjerë:
PARTHINËT / PARTHINI
The Parthini or Partheni or Peerthenetai were Illyrians, part of the Taulantii who may be placed to the north in the mountainous neighborhood of Epidamnus, and thus, next to the Taulantii. After the death of Philip, king of Macedon, they appear to have been added to the dominions of Pleuratus, an Illyrian prince allied to the Romans. Their principal town was Parthus (today Berat- “bardha” (i/e bardhe, and possibly the Slavic name Berat (Beligrad-white city , was based on a illyrian toponym . ) which was taken by Caesar in the course of his campaign with Pompeius. The double-hilled Dimale, the strongest among the Illyrian places, with two citadels on two heights, connected by a wall, was within their territory. There is no indication, however, of its precise situation, which was probably between Lissus and Epidamnus. Livy (59 BC – 17 AD), mentions two other fortesses: Eugenium and Bargulum.
…
Parthinët ishin një fis ilir, banorë të trevës midis lumit të Matit dhe lumit të (Semanit). Në perëndim kufizoheshin me toka e Dyrrahut, në lindje me dasaretët tek malet Polis-Kamje. Përmenden që më 229 p.e.s. në këtë trevë, duke zëvendësuar emrin e taulantëve, si një bashkësi, në kuadrin e shtetit ilir.
“Parthinet zhvilluan bashkesine (koinon) me te rendesishme, e cila perhapej deri ne brendesi mbas Durresit dhe Apollonise. Ishte ne kete kohe qe Parthinet, kryeqyteti i te cileve ishta Partha mund te identifikohet me qytetin e sotshem te Beratit, shfaqen ne skenen politike.
Fjala “partha” mund te shpjegohet prej Shqipes “bardha” (i/e bardhe), dhe ka mundesi qe emri Sllav Berat (Beligrad-qyteti i bardhe) u bazua ne nje toponim Ilir.” N. Ceka, “From Illyrians to Albanians”.
Credit: Strabo – Polybius – Stephanus of Byzantium -Julius Caesar Commentarii de Bello Civili iii. 41 -Livy. 29 12- N.Ceka