Itali, 06.03.2025
NATO, si aleanca ushtarake më e fuqishme në botë, ka hasur sfida të shumta që para agresionit rus në Ukrainë më 2022. Këto sfida përshinin ndasitë e brendshme mbi shpenzimet e mbrojtjes dhe qasjet e ndryshme ndaj Rusisë. Sulmi rus mbi Ukrainë solli një unitet të ripërtërirë brenda NATO-s dhe rritje të shpenzimeve ushtarake nga shumica e vendeve anëtare.
1. Reagimi i NATO-s ndaj Pushtimit Rus të Ukrainës
• NATO forcoi praninë e saj ushtarake në Evropën Lindore.
• Rritja e ndihmës financiare dhe ushtarake për Ukrainën.
• Koordinimi më i madh mes aleatëve për mbrojtjen kolektive.
2. Tensionet e medha Trump-Zelensky në zyrën Ovale dhe pse ditë më pas u verejt një modifikim qendrimi nga Zelenski: kjo situate dha
efekte jo të mira mbi anëtaret e NATO-os dhe Bashkimin Europian.
• Presidenti Trump shprehu rezerva mbi anëtarësimin e Ukrainës në NATO dhe kritikoi aleancën për kontributet financiare si edhe ka shprehur se idenë se Europa duhet të sigurojë veten, Amerika ka probleme të tjera.
• Kërkesat për rritjen e shpenzimeve ushtarake nga vendet anëtare në nivelin 5% të PBB-së.
3. Rreziqet e Tërheqjes së SHBA-së nga Evropa ( Nuk mendoj për një terheqje totale, por të pjesëshme edhe mund të ketë )
• NATO ka filluar të shqyrtojë alternativa si:
Rritja e autonomisë mbrojtëse të Evropës.
Bashkëpunimi i zgjeruar me partnerë strategjikë.
Rritja e shpenzimeve ushtarake nga vendet anëtare.
4. Strategjia e NATO-s ndaj Kërcënimeve Hibride dhe Kibernetike
• Rusia përdor metoda hibride si dezinformimi, sulmet kibernetike dhe presioni energjetik.
• NATO ka rritur mbrojtjen kibernetike dhe luftën kundër propagandës ruse.
• Rritja e kapaciteteve të reagimit të shpejtë dhe integrimi më i madh mes vendeve anëtare.
5. Kapacitetet Ushtarake të Evropës pa SHBA-në
• Evropa ka rreth 2.2 milion trupa aktive.
• Vendet si Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Gjermania disponojnë flota të fuqishme, por jo të mjaftueshme për të rivalizuar SHBA-në ose Rusinë.
• NATO ka 37 baza ushtarake amerikane në Evropë, të cilat janë jetike për mbrojtjen e kontinentit. Fuqia amerikane në Europë përbën 50-60 % të fuqisë së pergjithëshme të Natos.
6. NATO dhe Flota Evropiane Kundrejt Flotës Ruse
• Rusia ka investuar ndjeshëm në modernizimin e flotës së saj.
• Vendet evropiane po rrisin bashkëpunimin detar nëpërmes programeve të NATO-s si “Dynamic Manta” dhe “ADRION”.
• Mungesa e flotës amerikane do ta bënte Evropën më të brishtë ndaj sulmeve ruse në Detin e Zi dhe Mesdhe.
7. Një Ushtri Evropiane: Realitet apo Utopi?
• Krijimi i një ushtrie të pavarur evropiane do të kërkojë:
Unitete më të madh politik dhe strategjik.
Rritje të shpenzimeve ushtarake.
Integrim dhe reformim të industrisë së mbrojtjes.
• Nismat si PESCO dhe Fondi Evropian i Mbrojtjes po përpiqen të krijojnë bazat për një aleancë të mbrojtjes së BE-së.
8. Një dekadë përballë kërcënimit Rus
• Rusia po investon masivisht në armë hipersonike dhe sisteme mbrojtëse.
• NATO po zhvillon kapacitete kundër armëve hipersonike dhe forcimin e sistemeve mbrojtëse.
• BE duhet të rrisë koordinimin dhe reformat ushtarake për të bërë ballë agresionit të mundshëm rus.
9. Shpenzimet Ushtarake dhe Implikimet Financiare
• Evropa aktualisht shpenzon mesatarisht 741 euro për frymë në mbrojtje.
• Rritja e shpenzimeve me 250 miliardë euro në të ardhmen për të rritur kapacitetet mbrojtëse do arrijë një mesatare shpenzimi per frymë me tepër se 1000 euro dhe mund të sjellë taksa të reja dhe ndjenjë pakënaqësie popullore.
• Ndërsa rusia do të duhet të shpenzojë mbi 3,600 dollarë për frymë për të ruajtur kapacitetet e saj ushtarake, në të ardhmen që mund të sjellë një destabilizim ekonomik.
10. Ndihmat financiare Amerikane e Europiane ndaj Ukraines !
Gjatë konfliktit në Ukrainë, Shtetet e Bashkuara dhe vendet evropiane kanë ofruar ndihma të konsiderueshme financiare dhe ushtarake.
Sipas të dhënave të Institutit të Kielit për Ekonominë Botërore, Evropa ka ndarë gjithsej 70 miliardë euro në ndihmë financiare dhe humanitare, si dhe 62 miliardë euro në ndihmë ushtarake gjithsejt 132 miljard euro
Në krahasim, SHBA-ja ka alokuar 50 miliardë euro për ndihmë financiare dhe humanitare dhe 64 miliardë euro për ndihmë ushtarake. 114 miljard euro.
Kur merret parasysh ndihma si pjesë e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) të donatorëve, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA-ja kanë mobilizuar më pak se 0.2% të PBB-së së tyre vjetore për të mbështetur Ukrainën.
Ndërkohë, vende të tjera të pasura donatore, si Franca, Italia dhe Spanja, kanë ndarë afërsisht 0.1% të PBB-së së tyre vjetore.
11. Ndihmat financiare që shtetet e Bashkimit Europian dhe antarët e Natos kanë dhënë Ukraines !
Vendi Ndihma totale (në miliardë euro) % e PBB-së
Estonia 0.24 1.66%
Letonia 0.36 1.35%
Lituania 0.58 1.43%
Polonia 3.60 0.64%
Danimarka 5.00 1.83%
Finlanda 2.00 0.88%
Gjermania 12.00 0.35%
Mbr.Bashkuar 8.00 0.36%
Franca 5.00 0.16%
Italia 3.00 0.10%
Gjatë vitit 2022, Bashkimi Evropian (BE) dhe vendet anëtare të tij ofruan ndihmë të konsiderueshme për Ukrainën, duke përfshirë ndihmë financiare, humanitare dhe ushtarake. Sipas deklaratave të presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, deri në shtator 2024, BE-ja kishte dhënë më shumë se 118 miliardë euro ndihmë për Ukrainën që nga fillimi i luftës në shkurt 2022.
Në vitin 2022, ndihma makro-financiare e BE-së për Ukrainën arriti në 6.7 miliardë euro. Kjo shumë përfshin fonde të dedikuara për mbështetje buxhetore dhe stabilitet ekonomik.
Përveç kësaj, në tetor 2022, BE-ja nisi një mision ushtarak për trajnimin e forcave ukrainase, me një buxhet fillestar prej 106.7 milionë eurosh për një mandat dyvjeçar. Gjithashtu, u planifikuan 500 milionë euro fonde shtesë për blerjen e armëve, duke e çuar ndihmën ushtarake totale deri në atë kohë në 3.1 miliardë euro. ose (3,3 miljard dollare).
Është e rëndësishme të theksohet se këto shifra mund të kenë ndryshuar me kalimin e kohës, pasi BE-ja dhe vendet anëtare kanë vazhduar të ofrojnë mbështetje për Ukrainën në përgjigje të zhvillimeve në terren.
Sipas të dhënave të Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI), në vitin 2022, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë ofruar ndihmë ushtarake për Ukrainën në vlerë prej 19.9 miliardë dollarësh.
Kjo shumë përfaqëson rreth 2.3% të shpenzimeve totale ushtarake të SHBA-së për atë vit.
Në terma të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), kjo ndihmë përbën një përqindje shumë të vogël, duke pasur parasysh madhësinë e ekonomisë amerikane.
Për shembull, në vitin 2022, PBB-ja e SHBA-së ishte rreth 25 trilionë dollarë, kështu që ndihma ushtarake për Ukrainën përfaqësonte rreth 0.08% të PBB-së.
Është e rëndësishme të theksohet se këto shifra i referohen vitit 2022, dhe shumat e ndihmës mund të kenë ndryshuar në vitet pasuese.
Sipas Shërbimit Federal të Statistikave Shtetërore të Rusisë, PBB-ja për vitin 2022 ishte 153,435.2 miliardë rubla, që me kursin e këmbimit të asaj kohe përkthehet në rreth 1.83 trilionë dollarë amerikanë.
Nga ana tjetër, Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) vlerësoi PBB-në e Rusisë për vitin 2022 në 2.22 trilionë dollarë amerikanë.
Prodhimi i Brendshëm Bruto (PBB) i Bashkimit Evropian (BE) për vitin 2022 është vlerësuar të jetë rreth 16.6 trilionë dollarë amerikanë në terma nominalë, duke përfaqësuar afërsisht 1/6 e ekonomisë globale.
Krahasimi i fuqise ekonomike (PBB) e Amerikes, Europes dhe Rusisë (Viti 2022) !
1. USA = 24 Triljon $
2. Bashkimi Europan = 16,6 Triljon $
3. Federata Ruse sipas SHFSHS = 1.83 trilionë $ dhe sipas FMN 2.22 triljonë $
Pra, Rusia ka të ardhura vjetore (PBB) sipas një mesatereje, 8 here me pak se Bashkimi Europian dhe 12 herë me pak se USA.
10. Përfundime:
• NATO duhet të ruajë unitetin dhe të përshtatet me sfidat e reja gjeopolitike.
• Rritja e shpenzimeve ushtarake është e domosdoshme, por duhet balancuar me nevojat ekonomike dhe sociale.
• Evropa duhet të shmangë përplasjet e brendshme dhe të bashkëpunojë më shumë për mbrojtjen e saj kolektive.
• Europa duhet të vazhdojë të mbeshtesë Ukrainen me ndihma financiare dhe ushtarake në të ardhmen.
• Të punohet për një plan paqeje duke kerkuar ruajtjen e integritetit teritorial të Ukraines megjithse do të jetë e veshtire të arrihet pa pjesmarrjen e vetë Ukraines dhe të Europes dhe të shteteve kryesore që kanë peshë në aleancen e Natos.
______
Shenim! Të nderuar lexues.Ketë artikull mund t’a lexoni dhe komentoni dhe shpërndani pa problem por natyrisht duke ruajtur etiken dhe të drejtën e autorit…
Faleminderit për mirëkuptimin…!
Fotoja është një vidio që përfshin pjesen themelore të shkurtuar
të studimit të lexuar nga IA dhe aty keni në menyrë të sintetizuar të dhënat studimore për ketë temë të trajtuar…!
__________