Njollat ​​e dalmatëve, një bekim nga Zoti
Pas ardhjes së parë të Jezusit, ndodhi dita e errët e vrasjes së foshnjave në Betlehem dhe atë ditë heronj anonimë luajtën një rol për të cilin do të doja t’ju tregoja.
Një yll u shfaq në qiell, me një bisht të gjatë. Tre burra të mençur, tre mbretër nga Lindja, e panë dhe njoftuan se së shpejti Zoti do t’i jepte botës dhe njerëzimit dhuratën e tij më të madhe: djalin e tij. Melchior, Caspar dhe Balthasar u nisën në udhëtimin e tyre dhe ylli u tregoi atyre rrugën.
Ndërkohë, ishte vullneti i Zotit që fëmija të lindte në një stallë të thjeshtë të gdhendur në një shkëmb afër Betlehemit. Aty, i ngrohur nga fryma e kaut të madh, nën vështrimin dashamirës të gomarit, pëllumbave dhe një maceje të moshuar tringjyrëshe që ia mbante ngrohtë barkun e shenjtë, iu bë homazhe nga barinjtë dhe njerëzit e zonës.
♤Midis tyre ishte Titus Rhizus,(Tit Riz) një i pasur(Afarist) nga Iliria në detin Adriatik, një zonë që sot e njohim si Dalmaci. Ky ishte një njeri i devotshëm që kishte romanizuar emrin e tij të parë dhe kishte marrë emrin e vendlindjes së tij. Ai punoi tokën në protektoratin e ri të Mbretërisë së Judesë, që i ishte caktuar nga qyteti mbizotërues i Romës, sepse ai ishte një ish-ushtar i dekoruar në ushtrinë e tij. Dalmatët ishin vërtet luftëtarë të guximshëm që kishin Cohors II Delmatorum të tyre në shekullin e parë të erës sonë, të krijuar në kohën e Domitius, Cezarit fisnik.
E shoqëronin qentë e tij besnikë ilirë, kafshë të bardha si bora me veshë të zinj. Dhe bashkë me ta ai u kthye në shtëpi, i lumtur dhe i prekur që kishte parë skenën e shenjtë të lindjes së fëmijës.
Të tre të diturit erdhën në pallatin e mbretit Herod dhe me mirëbesim i kërkuan që t’u jepte strehë për natën. Herodi mizor i priti me madhështi dhe shkëlqim. Ai i pyeti ata arsyen e kortezhit mbretëror të të diturve dhe ata iu përgjigjën se donin t’i bënin homazhe Mbretit të mbretërve, Birit të Perëndisë, i cili u bë njeri dhe lindi në Betlehem.
Herodi dredharak u kap nga lajmi dhe, pasi mendoi përgjigjen e tij të çoroditur, u kërkoi kushërinjve të tij (një formë e lashtë adresimi midis mbretërve dhe mbretëreshave, pavarësisht nëse ata ishin të lidhur drejtpërdrejt) t’i tregonin vendndodhjen e saktë të lindjes së Jezusit. kur u kthyen dhe t’i tregonin se çfarë dhurate mund t’i ofronte mbretit të ri për ta nderuar edhe atë. Teksa fliste, fërkoi duart dhe buzëqeshi ligësisht, duke zbuluar dhëmbë të mprehur. Ai shikoi me sy të verdhë dhe e gjithë kjo nuk i pëlqeu plakut Melchior, burrit të urtë flokëbardhë. Pas festës, me nxitjen e tij, të tre u nisën për të vazhduar ndjekjen e yllit që i udhëhoqi.
Dijetarët mbretërorë erdhën në stallën e përulur ku po qëndronte familja e shenjtë dhe i ofruan fëmijës ar, temjan dhe mirrë, tre elementë simbolikë: ari përfaqëson fuqinë dhe Jezusi është Mbreti i mbretërve, temjani është aroma e shenjtë që njeh hyjninë e i porsalindur, dhe mirra është vaji i të vdekurve dhe njeh natyrën e tyre njerëzore dhe të përulur… Ata i bënë homazhe dhe e nderuan, falënderuan Zotin që i lejoi të shihnin Shpëtimtarin dhe u nisën në heshtje duke u kthyer në orientin e tyre të largët, hipur mbi devetë e tyre me gunga dhe të shoqëruar nga një kortezh i thjeshtë shërbëtorë. Ata shmangën kthimin në pallatin ku jetonte Herodi i tmerrshëm dhe i lig.
Por kjo ishte e kotë, sepse mbreti i spiunëve të shumtë të Judesë paralajmëroi fëmijëvrasësin më të famshëm në historinë njerëzore, i cili, duke mos ditur se ku ishte Mesia i ri, urdhëroi të gjithë fëmijët meshkuj në mbretërinë e tij që nuk kishin mbushur ende moshën dy vjeç, të vriste një nga një nga frika se mos e hidhnin nga froni i tij tokësor, sepse froni qiellor nuk i interesonte mbretit. Çdo shtëpi ku vdekja një fëmijë duhej të shënohej me një kryq të bërë nga bloza e zezë.
Pikërisht në këtë pikë, engjëlli mbrojtës u shfaq për herë të parë në ëndrrat e Jozefit të devotshëm, patriarkut të shenjtë, për t’i thënë atij se vdekja ishte varur mbi kokën e Jezusit dhe se ai duhet të ikte në Egjipt për të pritur atje derisa të vdekje Kthimi i tij do të njoftohej, se do të mbrohej nga një frymë hyjnore dhe se duhej të nxitonte, se tashmë ishte vonë… I tmerruar, Jozefi përdori ato pak para që kishte për të blerë dhe për të zgjuar një gomar plak që ishte tashmë duke pritur në thertore Nënën e Shenjtë të Zotit, të cilën ai e bëri të hipte mbi kafshën fisnike dhe u nis sa më shpejt që mundi.
Ushtarët e Herodit i panë ata duke ikur dhe u përpoqën t’i arrinin, por befas qentë e Titit të Ilirikut dolën nga ostiumi ( holli ose korridori ynë i sotëm) i vilës aty pranë dhe sulmuan ushtarët, duke u ulëritur dhe duke lehur, duke i vënë në ndjekje Të arratisurit e penguar për të mbrojtur jetën e të porsalindurit. Ushtarët u mbrojtën dhe ngritën shpatat e tyre, duke spërkatur qentë me gjakun që ua mbulonte krahët, si dhe furçat dhe kovat me blozë. Të trembur nga turma e ashpër me dhëmbët dhe zhurmat e saj të ndezura, ushtarët u tërhoqën dhe mallkuan qentë. Titus Rhizus e shikoi të gjithë ngjarjen nga dritarja e dhomës së dhomës së vilës së tij , në heshtje dhe me frikë, pa dritë tjetër përveç asaj të hënës . Ushtarët u larguan, të bindur se të arratisurit ishin vetëm disa njerëz të mjerë, djali i të cilëve ishte krejtësisht i pakuptimtë dhe se mbreti nuk do të merrte vesh për arratisjen e tyre.
Shën Maria, duke murmuritur nga larg, u tha një bekim qenve dhe i kërkoi Zotit që pasardhësit e tyre, në kujtim të veprës së tyre heroike në lindje, të ishin të bardhë si bora për të kujtuar frymën e tij hyjnore dhe që disa prej tyre, kur u rritën, duheshin vënë njolla të kuqe për të kujtuar gjakun e të pafajshmëve dhe pika të tjera të zeza për të kujtuar blozën me të cilën shënoheshin dyert e hyrjes së fëmijëve të vrarë… Kjo kërkesë e shqiptuar nga buzët aq e pastër u plotësua. dhe këtë shenjë e shohim edhe sot mes pasardhësve të asaj tufe si kujtim të atyre ditëve. Kjo shpjegon shtresën e veçantë të flokëve me njolla me të cilën Zoti, Krijuesi hyjnor i botës, i ka bekuar këto krijesa fisnike.
Rafael Fernandez de Zafra