Vini RE…!!!!!!
«Të njohim studiuesit tanë alternativë”: Çfarë thotë IA, për“ DHIMITER PILIKEN dhe aktivitetin e tij studimor”?
Nga cikli: «Bashkëbisedim me (IA)»
PJESA e XXIII

__________
Të nderuar lexues nëpërmjet këtyre bisedave me (IA) do të bejmë të mundur njohjen e metejshme të studjuesve alternativ me aktiv të kohës sonë (po ashtu dhe atyre që nuk jetojnë më siç ishte dhe studiuesit i madh DHIMITER PILIKA, cili na la një trashegimi studimore të veyer ) dhe kështu do të mundësojmë që të krijohet një imazh më i plotë i aktivitetit të tyre dhe do të mundësohet dhe integrimi me i mirë i informacioneve me IA për gjithësejcilin autor!
***
____
I).Pyetje K.Marku: Kush ishte Dhimiter Pilika dhe cili ka qenë aktiviteti studimor i tij?
***
Pergjigje IA: Dhimiter Pilika (1923-2003) ishte një studiues, akademik dhe publicist shqiptar, i njohur për kontributet e tij të rëndësishme në fushën e studimeve historike, filologjike dhe arkeologjike. Ai është i veçantë për hulumtimet e tij në lidhje me lashtësinë dhe autoktoninë e shqiptarëve, duke mbështetur lidhjen e tyre me pellazgët, një tezë e diskutuar në historiografinë shqiptare.
Aktiviteti Studimor
Disa nga aspektet kryesore të aktivitetit të tij shkencor përfshijnë:
Studimi mbi pellazgët: Vepra më e njohur e Pilikës është “Pellazgët, origjina jonë e mohuar”, ku ai argumenton se pellazgët ishin paraardhës të drejtpërdrejtë të shqiptarëve. Ai përdori gjuhësinë, arkeologjinë dhe burimet historike për të mbështetur këtë tezë.
Gjuha shqipe dhe roli i saj historik: Pilika zhvilloi studime mbi rolin e gjuhës shqipe si një gjuhë e vjetër e Ballkanit, duke e lidhur atë me të ashtuquajturën “gjuha pellazge.”
Publicistika: Ai shkroi një numër të madh artikujsh në revista dhe gazeta shkencore, duke debatuar dhe kontribuar në diskutimet për origjinën e shqiptarëve dhe qytetërimin e lashtë ballkanik.
Puna si pedagog dhe akademik: Pilika ishte i përfshirë në mësimdhënie dhe në përgatitjen e brezave të rinj të studiuesve.
Trashëgimia
Punimet e Dhimiter Pilikës kanë pasur një ndikim të gjerë në shkencën shqiptare, megjithëse tezat e tij për pellazgët kanë qenë shpesh subjekt i debateve ndërkombëtare. Ai mbetet një figurë e respektuar për përpjekjen e tij për të forcuar ndërgjegjen historike kombëtare dhe për të mbrojtur një perspektivë të veçantë mbi origjinën e shqiptarëve.
***
II). Pyetje K.Marku: Cili ishte qendrimi i Akademise së shkencave të Shqipërisë ndaj vepres së Plikes, i ckli mbronte tezen pellasgjike, ecila binte ndesh me qendrimin e tyre zyrtar?
***
Pergjigje IA: Qëndrimi i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë ndaj veprës dhe tezave të Dhimitër Pilikës, veçanërisht lidhur me tezën pellazge, ka qenë përgjithësisht kritik dhe në disa raste përçmues. Teza e tij që shqiptarët janë pasardhës të drejtpërdrejtë të pellazgëve dhe që pellazgët përbënin një nga popullsitë më të hershme indo-evropiane nuk u pranua nga historiografia zyrtare shqiptare pas viteve 1970.
Kjo historiografi, e cila u ndikua fuqishëm nga metodologjitë marksiste dhe nga standardet e reja të gjuhësisë dhe arkeologjisë historike, konsideroi tezat e tij si të pavërtetuara dhe jashtë standardeve moderne shkencore.
Kritikë zyrtare
Refuzimi i tezës pellazge si pseudoshkencë: Shumë akademikë të Akademisë së Shkencave e konsideruan tezën pellazge të Pilikës si një përsëritje të ideve të mëparshme të historianëve si Zacharia Majani dhe Shaban Demiraj, të cilat ata i cilësuan si spekulative dhe të bazuara më shumë në nacionalizëm romantik sesa në dëshmi shkencore.
Mospranimi në debatet akademike kryesore: Edhe pse Pilika kishte kualifikime të spikatura dhe ishte një personalitet me ndikim, shumë nga studimet e tij nuk u përfshinë në botimet dhe simpoziumet kryesore të Akademisë së Shkencave.
Margjinalizimi i kontributit të tij: Ndërkohë që puna e tij kishte një jehonë të gjerë jashtë qarqeve zyrtare, në kuadrin e Akademisë dhe në universitetet kryesore, veprat e tij shpesh u injoruan ose u konsideruan jashtë rrymës kryesore të mendimit shkencor.
Arsye për përplasjen
Metodologjia: Akademia e Shkencave promovonte një qasje më të bazuar në gjuhësinë historike dhe arkeologjinë klasike, të cilat kërkonin dëshmi të dokumentuara, ndërsa Pilika përdorte më shumë metoda komparative dhe përputhje etimologjike, të cilat nga kritikët u konsideruan të diskutueshme.
Politizimi i studimeve historike: Pas viteve 1970, qasjet që përkrahnin tezën pellazge u konsideruan si të tejkaluara dhe ideologjikisht të ngarkuara, për shkak të përdorimit të tyre nga nacionalizmi shqiptar i viteve të para të pavarësisë.
Mbrojtja e veprës së tij
Megjithatë, Dhimitër Pilika kishte mbështetës të shumtë, si brenda, ashtu edhe jashtë Shqipërisë, të cilët vlerësonin përkushtimin e tij ndaj trashëgimisë shqiptare. Në vitet e fundit, pati një rigjallërim të interesit për idetë e tij, sidomos nga studiues të pavarur dhe grupe që e konsiderojnë rëndësinë e tezës pellazge si një pjesë të trashëgimisë kulturore të shqiptarëve.&
***
III). Pyetje K.Marku: A u persekutua dhe a iu krijuan probleme nga zyrtaret akademikë dhe nga kolegët e tij Dh.Pilikës?
***
Pergjigje IA: Po, Dhimitër Pilika pati përplasje serioze me qarqet zyrtare akademike dhe kolegët e tij për shkak të mbështetjes së tij për tezën pellazge, e cila binte në kundërshtim me qëndrimin zyrtar të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe institucioneve të tjera shkencore pas viteve 1970. Këto përplasje sollën pasoja që mund të konsiderohen si forma të margjinalizimit dhe persekutimit intelektual, megjithëse jo në formën klasike të përndjekjes politike apo të burgosjes.
Formave të persekutimit dhe vështirësive
Margjinalizimi nga institucione akademike:
Pilika u shmang nga projekte të rëndësishme shkencore dhe nuk u përfshi në konferenca apo simpoziume të organizuara nga Akademia e Shkencave dhe institucione të lidhura me të. Punimet e tij shpesh u injoruan dhe nuk u përmendën në publikime zyrtare që trajtonin historinë antike dhe prejardhjen e shqiptarëve.
Izolimi profesional:
Në një kohë kur studiuesit që mbështesnin linjën zyrtare të historisë shqiptare përfitonin nga privilegjet e karrierës dhe kishin qasje në burime të rëndësishme, Pilika u gjend i izoluar. Tezat e tij u cilësuan si spekulative dhe nacionaliste, çka e kufizoi pranimin e tij në qarqet shkencore.
Kritika dhe përçmim nga kolegët:
Shumë kolegë e kritikuan hapur për devijimin nga standardet shkencore të kohës. Ata e akuzuan se përdorte metoda joshkencore, të bazuara në përkime gjuhësore të pavërtetuara, dhe se promovonte një nacionalizëm romantik që nuk përputhej me realitetin shkencor.
Pengesa në botime:
Ishte e vështirë për Pilikën të botonte punimet e tij në revista shkencore të kontrolluara nga akademia. Për këtë arsye, shumë prej shkrimeve të tij mbetën të shpërndara në publikime private ose në libra të botuar nga vetë ai.
Pasojat mbi figurën e tij
Këto veprime e shtynë Pilikën në një pozicion disident brenda komunitetit shkencor shqiptar. Ai nuk u tërhoq nga idetë e tij, por përballoi kundërshtitë me qëndrueshmëri, duke mbetur besnik ndaj bindjeve të tij për autoktoninë e shqiptarëve dhe rolin e pellazgëve në historinë antike.
Trashëgimia pas vdekjes
Pas vdekjes së Pilikës, interesimi për punën e tij u rrit, veçanërisht nga studiues të pavarur dhe grupe të interesuara për të kaluarën pellazge të shqiptarëve. Kritikët që dikur e kishin refuzuar tani shprehin një interes më të balancuar, megjithëse tezat e tij ende mbeten të diskutueshme në qarqet zyrtare.&
***
IV). Pyetje K.Marku: Si vlersohet vepra e Pilikes nga komuniteti i studiuesve alternativë?
***
Pergjigje IA: Dhimiter Pilika është vlerësuar lart nga komuniteti i studiuesve alternativë, veçanërisht ata që mbështesin qasjen mbi autoktoninë e shqiptarëve dhe lidhjen e tyre me pellazgët. Ky komunitet, i cili nuk ndjek gjithmonë rrymat tradicionale të akademisë zyrtare, sheh në veprën e Pilikës një burim të pasur për të sfiduar paradigmat e vendosura dhe për të promovuar një lexim ndryshe të historisë së Evropës Juglindore.
Vlerësimet kryesore nga studiuesit alternativë
Mbrojtja e identitetit autokton shqiptar:
Pilika është vlerësuar për përkushtimin e tij në mbrojtjen e tezës që shqiptarët janë ndër popujt më të hershëm të Evropës dhe pasardhës të pellazgëve. Studiues alternativë e konsiderojnë këtë qasje një gur themeli për identitetin kombëtar shqiptar.
Ndihmesa në gjuhësi historike dhe etimologji:
Teoritë e tij mbi lidhjen gjuhësore mes gjuhës shqipe dhe asaj pellazge janë vlerësuar për guximin dhe imagjinatën që sjellin në analizën e burimeve të lashta. Ndërsa akademia zyrtare shpesh e kritikoi metodologjinë e tij, studiues alternativë e konsiderojnë atë një hap të rëndësishëm drejt eksplorimeve të mëtejshme për lidhjen e shqipes me gjuhët proto-indo-evropiane.
Ndikimi kulturor dhe kombëtar:
Pilika është parë si një figurë frymëzuese për studiuesit dhe aktivistët që kërkojnë të rishikojnë historinë me një fokus te origjina dhe trashëgimia shqiptare. Komuniteti i studimeve pellazgjike dhe platforma si Shoqata e Studimeve Pellazgjike në Shqipëri përdorin shumë nga idetë e tij si baza për punën e tyre.
Kritika konstruktive nga komuniteti alternativ
Edhe pse vlerësohet për vizionin dhe përpjekjet e tij, disa studiues alternativë pranojnë se Pilika mund të ketë përdorur lidhje etimologjike dhe analogji të cilat kërkojnë më shumë prova empirike për t’u pranuar gjerësisht. Megjithatë, ata theksojnë rëndësinë e tij si pionier dhe si një urë për kërkimet që vazhdojnë edhe sot.
Përfundim
Në përgjithësi, komuniteti i studiuesve alternativë e konsideron Pilikën një zë të guximshëm dhe vizionar, i cili sfidoi konventat dhe frymëzoi një brez të ri studiuesish për të rishikuar rrënjët e historisë së shqiptarëve. Ai mbetet një figurë që nxit debat dhe reflektim, duke luajtur një rol të rëndësishëm në diskursin mbi origjinën e kombit shqiptar dhe të lashtësisë ballkanike.
***
V). Pyetje K.Marku : A ekziston sot ndonje studiues me tituj shkencor apo pa tituj akademik në shqiperi apo Kosovë që e mbeshtet tezen pellasge të Pilikes si edhe a ekzistojnë akedemike anëtar me status akademike në shqiperi e kosove që e pranojnë këtë teze?
***
Pergjigje IA: Po, në Shqipëri dhe Kosovë ekzistojnë disa jo akademikë dhe studiues që mbështesin tezën pellazge të prejardhjes së shqiptarëve, duke ndjekur rrugën e Dhimitër Pilikës.
Përveç Dhimitër Pilikës, ka disa studiues, autorë dhe personalitete shqiptare që mbështesin ose kanë mbështetur tezën pellazgjike, duke e zhvilluar ose duke iu referuar punës së tij. Këta individë janë kryesisht studiues alternativë, shkrimtarë dhe hulumtues që nuk janë pjesë e akademive zyrtare, por që kanë kontribuar në promovimin e idesë se shqiptarët janë pasardhës të drejtpërdrejtë të pellazgëve. Më poshtë janë disa prej tyre:
Studiues dhe autorë shqiptarë
Aref Mati është një tjetër figurë që mbështet dhe ka kontribuar në promovimin e tezës pellazgjike dhe të lashtësisë së shqiptarëve si pasardhës të pellazgëve. Ai është një studiues alternativ shqiptar në diasporë, i cili ka botuar dhe promovuar punime që lidhen me origjinën e lashtë të shqiptarëve dhe qytetërimin pellazgjik.Aref Mati është një avokat i flaktë i tezës pellazgjike, duke ndihmuar në ruajtjen dhe promovimin e kësaj ideje midis studiuesve shqiptarë dhe diasporës.
Luftulla Peza
Një nga mbështetësit kryesorë të tezës pellazgjike, ai argumenton se gjuha shqipe është e lidhur drejtpërdrejt me gjuhën pellazgjike dhe se shqiptarët janë pasardhësit e tyre të drejtpërdrejtë. Luftulla Peza ka botuar disa punime ku mbështet këtë tezë, duke u bazuar në analiza gjuhësore dhe historike.
Elena Kocaqi
Në librin e saj “Pellazgët (Origjina e Shqiptarëve)”, Kocaqi paraqet argumente për lidhjen midis pellazgëve dhe shqiptarëve të sotëm. Ajo fokusohet kryesisht në lidhjet gjuhësore dhe historike, duke argumentuar për lashtësinë dhe ndikimin e pellazgëve në rajon.
Arben Llalla
Një historian dhe publicist shqiptar që ka shkruar mbi origjinën pellazgjike të shqiptarëve, duke përdorur si referenca punët e studiuesve të mëparshëm, përfshirë edhe Pilikën. Llalla shpesh përfshihet në debate publike mbi këtë temë.
Agron Dalipaj
Një tjetër studiues që mbështet tezën pellazgjike, duke e lidhur atë me gjuhën shqipe dhe kulturën e shqiptarëve. Dalipaj është aktiv në studime mbi etimologjinë e fjalëve të lashta dhe mbi lidhjet mes shqiptarëve dhe pellazgëve.
Lulzim Osmanaj
Studiues alternativ dhe promovues i tezave që lidhin shqiptarët me pellazgët, Osmanaj ka shkruar për historinë e lashtë dhe për ndikimin e pellazgëve në kulturën dhe gjuhën e shqiptarëve.
Studiues të tjerë dhe mbështetës që nuk jetojmë më
Nermin Vlora Falaschi: Një studiuese shqiptare që ka mbështetur idenë e origjinës pellazgjike të shqiptarëve në disa prej librave dhe artikujve të saj.
Hasan Ceka: Një arkeolog që ka lënë disa gjurmë në studimet mbi qytetërimet e lashta, ndonëse qasja e tij ishte më pak e drejtpërdrejtë ndaj tezës pellazgjike.
Aktivistë dhe organizata
Shoqata e Studimeve Pellazgjike në Shqipëri ka si qëllim promovimin dhe zhvillimin e studimeve mbi pellazgët dhe lidhjen e tyre me shqiptarët.
Figura si Kol Marku dhe të tjerë aktivistë në diasporë, përmes shoqatave kulturore si ACAS Skanderbeg, mbështesin dhe promovojnë këtë tezë.
Përfundim
Teza pellazgjike vazhdon të ketë mbështetje nga një komunitet i konsiderueshëm studiuesish alternativë dhe aktivistësh. Këta individë e vlerësojnë punën e Pilikës si një burim të rëndësishëm për të zhvilluar dhe përforcuar idenë e origjinës së lashtë të shqiptarëve. Megjithatë, duhet theksuar se këto mendime shpesh mbeten jashtë kuadrit të akademisë zyrtare dhe janë objekt debatesh të vazhdueshme.
Nga Akememitë Zyrtare:
Akademikë me status të njohur në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë apo të Kosovës, që të mbështesin në mënyrë të hapur tezën pellazge në përputhje me punën e Dhimitër Pilikës, nuk ka. Mbështetësit më të njohur të kësaj teze sot janë kryesisht studiues të pavarur, autorë publikimesh historike dhe hulumtues alternativë, por jo anëtarë zyrtarë të akademive apo të institucioneve kryesore shkencore.
Pse nuk ka mbështetje akademike zyrtare?
Paradigmat shkencore të vendosura:
Historiografia dhe gjuhësia moderne shqiptare bazohen kryesisht në një qasje të mbështetur te indo-evropianistika dhe origjina ilire e shqiptarëve, duke shmangur tezën pellazge për shkak të mungesës së provave të konsideruara bindëse nga shkencëtarët zyrtarë.
Politikat akademike dhe presioni metodologjik:
Akademia e Shkencave në Shqipëri dhe Kosovë ka qëndruar larg qasjeve që konsiderohen si romantike ose spekulative, duke përqafuar më shumë metodologji që përfshijnë arkeologjinë moderne dhe gjuhësinë krahasuese të bazuar në burime të shkruara.
Ndarja mes historisë zyrtare dhe historisë alternative:
Studiuesit si Dhimitër Pilika kanë mbetur në periferinë e mendimit akademik zyrtar për shkak të qasjes që lidh drejtpërdrejt shqiptarët me pellazgët, një ide e refuzuar nga akademikë të profilizuar si Eqrem Çabej dhe Shaban Demiraj etj.
***
VI). Pyetje K.Marku: Cila ishte teza themelore e Dhimiter Pilikes dhe a ka patur reagime të Akademikëve Serbë,Greke apo Maqedonas për tezen e tij?
***
Pergjigje IA: Teza themelore e Dhimitër Pilikës lidhet me origjinën dhe rolin e Pellazgëve në historinë e lashtë të Ballkanit dhe të Mesdheut. Ai është një ndër studiuesit më të njohur shqiptarë që ka mbrojtur idenë se Pellazgët ishin populli autokton më i vjetër në rajon dhe paraardhësit e shqiptarëve. Në veprën e tij të njohur, ai përdor argumente gjuhësore, historike dhe arkeologjike për të mbështetur lidhjen midis Pellazgëve, Ilirëve dhe shqiptarëve, duke e përfshirë këtë tezë në kontekstin e një trashëgimie kombëtare dhe identitare të popullit shqiptar.
Thelbi i tezës së Dhimitër Pilikës
Pellazgët si populli më i lashtë në Mesdhe: Pilika argumenton se ata ishin pararendësit e shumë popujve antikë, përfshirë Helenët dhe më pas Romakët.
Gjuha shqipe si pasardhëse e gjuhës pellazge: Një pjesë e madhe e argumenteve të tij përqendrohen në lidhjen e fjalëve dhe strukturave gjuhësore të gjuhës së lashtë me shqipen moderne.
Origjina iliro-pellazge e Aleksandrit të Madh: Ai ka mbështetur idenë që maqedonasit nuk ishin grekë, por pjesë e familjes iliro-pellazge, gjë që ka nxitur diskutime të gjera në qarqet historike.
Reagimet e Akademive të Greqisë, Serbisë dhe Maqedonisë
Akademia Greke:
Kjo tezë është kundërshtuar fuqimisht nga studiues grekë, të cilët tradicionalisht kanë mbrojtur idenë se Pellazgët ose nuk ekzistonin si një popull i veçantë, ose ishin një pjesë e hershme e helenëve. Ata e kanë konsideruar teorizimin e Pilikës si një përpjekje për të rishkruar historinë në favor të identitetit shqiptar.
Akademia Serbe:
Studiuesit serbë shpesh e kanë refuzuar idenë e një vazhdimësie të drejtpërdrejtë ilire-shqiptare, duke e parë këtë narrativë si një sfidë për pretendimet e tyre për trashëgiminë ilire në hapësirat ballkanike.
Maqedonia e Veriut:
Argumentet për origjinën ilire të maqedonasve të lashtë kanë qenë në qendër të debateve identitare të Maqedonisë moderne, ku një pjesë e historianëve pro-grekë e kanë refuzuar tezën, ndërsa të tjerë e kanë përdorur atë për të mbështetur ndarjen nga identiteti grek i Aleksandrit të Madh.
Përfundim
Tezat e Dhimitër Pilikës kanë nxitur një debat të gjallë dhe shpesh të polarizuar në historiografinë ballkanike. Edhe pse nuk janë pranuar gjerësisht nga akademitë tradicionale greke, serbe dhe maqedonase, ato mbeten të rëndësishme në kontekstin e përpjekjeve shqiptare për të rivlerësuar rrënjët historike dhe për të promovuar një identitet të lashtë që lidhet me Pellazgët dhe Ilirët. &
VI). Pyetje K.Marku: Natyrisht ka edhe shumë të tjerë jo akademikë apo organizara, site, revista, portale e rrjetë sociale që mbështesin këtë tezë!?
***
Padyshim që ka shumë figura jo-akademike që mbështesin dhe promovojnë tezën pellazgjike, shpesh duke e konsideruar atë si një element të rëndësishëm të identitetit kombëtar dhe historik të shqiptarëve. Këta individë përfshijnë shkrimtarë, publicistë, historianë autodidaktë, aktivistë të kulturës dhe studiues të pavarur, që punojnë jashtë institucioneve zyrtare.
Figura të tjera që mbështesin tezën pellazgjike
Historianë dhe publicistë të pavarur
Shumë historianë autodidaktë në Shqipëri dhe Kosovë kanë botuar libra dhe artikuj për lashtësinë pellazgjike të shqiptarëve. Shkrimet e tyre shpesh bazohen në krahasime gjuhësore, folklorike dhe arkeologjike.
Revista dhe portale si Pashtriku.org dhe Zemra Shqiptare janë platforma ku shpesh publikohen artikuj që mbështesin idenë e origjinës pellazgjike.
Promotorë të kulturës në diasporë
Aktivistë të kulturës shqiptare në diasporë, sidomos në Itali, Greqi dhe SHBA, shpesh përdorin tezën pellazgjike si një mënyrë për të forcuar lidhjen e shqiptarëve me historinë antike dhe për të promovuar imazhin e tyre kombëtar.
Shoqata kulturore dhe grupe studimore
Shoqata si “Rrënjët Tona”, “Shoqata e Studimeve Pellazgjike”, dhe ACAS Skanderbeg promovojnë këtë teori përmes konferencave, botimeve dhe dokumentarëve. Figura si Kol Marku, i cili ka publikuar dokumentarë dhe materiale historike, janë të rëndësishme në këtë drejtim.
Shkrimtarë dhe poetë
Poetë dhe shkrimtarë shqiptarë shpesh përfshijnë në veprat e tyre elemente të mitologjisë pellazgjike si pjesë të narrativës kombëtare.
Në poezinë dhe prozën e disa autorëve shqiptarë, pellazgët përshkruhen si themelues të qytetërimit dhe si paraardhësit legjitimë të shqiptarëve.
Platforma online dhe rrjetet sociale
Në Facebook, YouTube dhe TikTok, shumë faqe dhe grupe që promovojnë historinë shqiptare janë mbështetëse të teorive pellazgjike. Këto platforma luajnë një rol të madh në edukimin dhe mobilizimin e opinionit publik.
Studiues dhe dashamirës nga bota
Disa autorë të huaj, kryesisht në shekullin XIX dhe XX, kanë kontribuar në mbështetjen e tezave që i lidhin pellazgët me shqiptarët. Emra si Robert d’Angély, një studiues francez që botoi veprën “Enigma”, shpesh citohen nga mbështetësit e tezës pellazgjike.
Studiues si Fahri Xhara, Fatbardha Demi, Çlirim Hoxha, Skënder Hushi, Pjetër Nikolla,Krenar Zeneli e shumë të tjerë pavarësisht mungesës së mbështetjes zyrtare, kanë ndihmuar në promovimin e tezës pellazgjike dhe në nxitjen e debatit mbi historinë e shqiptarëve. Kontributet e tyre janë të rëndësishme për komunitetin që mbështet historiografinë alternative dhe përpjekjet për të rishikuar rrënjët e lashta të kombit shqiptar.
Mbështetja e studimeve alternative për tezën pellazgjike
Autoktonia shqiptare: Të gjithë këta studiues bien dakord që shqiptarët janë populli më i lashtë autokton në Ballkan, dhe teza pellazgjike shërben si bazë për këtë pretendim.
Shqipja dhe pellazgjishtja: Ata argumentojnë se gjuha shqipe është një pasardhëse e gjuhës pellazgjike dhe ruan elemente të saj.
Historia alternative: Këta studiues shpesh kritikojnë akademinë zyrtare për “anashkalimin” e fakteve që mbështesin tezën pellazgjike dhe për përqafimin e narrativave të huaja.
Mitologjia dhe kultura: Duke analizuar mitet, ritet dhe traditat shqiptare, ata gjejnë ngjashmëri me qytetërimin e lashtë pellazgjik.&
***
VII). Pyetje K.Marku: Po opinjoni publik Shqiptar çfarë mendimi ka për Piliken dhe vepren e tij?
***
Opinioni publik shqiptar e vlerëson Dhimitër Pilikën kryesisht pozitivisht, duke e konsideruar atë një studiues të guximshëm dhe një figurë që sfidoi dogmat zyrtare të historiografisë. Për shumë njerëz, ai mbetet një simbol i përpjekjeve për të vërtetuar lashtësinë dhe autoktoninë e shqiptarëve, edhe pse kjo qasje është shpesh e kritikuar nga akademia tradicionale.
Aspektet kryesore të perceptimit publik
Figura e një intelektuali të përkushtuar
Pilika shihet nga shumë njerëz si një studiues i palodhur që sakrifikoi karrierën e tij për të mbrojtur të vërtetat e bindjeve të tij. Kjo ka krijuar një imazh të një njeriu të shtypur nga institucionet për shkak të moskonformizmit të tij intelektual.
Hero kombëtar i një historiografie alternative
Në qarqet e atyre që mbështesin historinë alternative dhe lidhjet pellazge, Pilika është një hero që guxoi të dalë kundër “historisë së falsifikuar” dhe ndikimeve të huaja mbi historinë kombëtare shqiptare.
Kritikë ndaj mungesës së pranimit akademik
Një pjesë e publikut e sheh përjashtimin e Pilikës nga rrjedhat kryesore akademike si një shembull të shtypjes së mendimit të lirë dhe të mungesës së pluralizmit në shkencën shqiptare.
Vlerësimi në media dhe botime alternative
Emisione televizive dhe debate publike:
Pilika dhe veprat e tij kanë qenë subjekt i diskutimeve në programe si “Enigma” apo forume që trajtojnë historinë kombëtare, ku shpesh lavdërohet për përkushtimin dhe këmbënguljen e tij.
Shkrime popullore dhe online:
Në forume, rrjete sociale dhe platforma si Pashtriku.org dhe portale të tjera nacionaliste, emri i Pilikës përmendet shpesh si sinonim i përpjekjes për të rikthyer të vërtetën historike.
Kritika nga disa pjesë të opinionit publik
Megjithatë, një pjesë e publikut më të lidhur me akademinë zyrtare ndan skepticizmin e institucioneve shkencore dhe e konsideron Pilikën si një figurë romantike, por që përdorte metodologji të paprovuara.
Në përgjithësi, Dhimitër Pilika është një figurë e respektuar dhe frymëzuese për shumë shqiptarë, veçanërisht për ata që janë të interesuar për historinë dhe rrënjët e lashta të kombit, pavarësisht nga debati i vazhdueshëm mbi vlefshmërinë shkencore të tezave të tij.
________
PERFUNDIM – K.MARKU:
Të nderuar lexues siç shikohet dhe nga ky bashkëbisedim dalim në perfundimin se Dhimiter Pilika ishte një akademik i cili doli nga korrnizat zyrtare dhe pranoj tezen pellasgjike e cila binte ndesh me tezen zyrtare të Akademise së Shkencave dhe për ketë u sollen keq me te e trajtuan si “delen e zezë” që kishte dalë nga tufa e tyre dhe vepra e tij i hodh poshte me perçmim, dhe nuk u muar për bazë si vepër shkencore…Pra qendrimi rafrektar i Akademise se shkencave të Shqiperisë dhe Kosoves kanë një vazhdimësi mohuese permanente ndaj studiuesve alternativ si ky dhe shumë të tjerëve…!
Por tezen e tij e kanë perkrahur pa ngurrim studiuesit alternativ dhe opinjoni publik…Për me teper të nderuar lexues, nxirreni me tej përfundimet tuaja gjatë leximit…!
_____
Shenim: Të nderuar lexues! Këtë shkrim mund ta komentoni dhe perhapeni pa problem por natyrisht duke ruajtur etiken dhe të drejten e autorit!.
______
Kol MARKU – Itali
24.01.2025