Emri i lashtë i rajonit gjografik Parthia (Barthia – Bardhia) dhe emri i po atij rajoni, që më vonë njihet me emrin Kurdistan (formë pak e ndryshuar në rrjedhat e kohës me emrit Gur+Guri-stan), në cilën gjuhë mund të shpjegohet e kuptohet më qartë se përmes gjuhës shqipe?
Përderisa studiuesit e vendit dhe të huaj deri më sot kanë arritur në përfundimin se origjina e saktë e emrit Kurd është e paqartë*, në bazë të shtrirjes në një rajon më të gjerë të toponimeve me rrënjën e fjalës Gur: si emri Guri (Gjeorgji), Anguri -Ankara (Turqi), edhe emri i rajonit, ku aktualisht banojnë pjesa më e madhe e popullit kurd- Kurdistani, mund të shpjegohen më lehtë dhe qartë përmes rrënjës së fjalës shqipe GUR, sigurisht e ruajtur nga një lashtësi mijëvjeçare ndër shqiptarët e sotëm, si pasardhës të pellazgëve, fiset e të cilëve kanë jetuar edhe në rajonin e gjerë gjeografik ku deri në ditët e sotme ka gjurmë që dëshmojnë për këto lidhje të hershme në thellësi të shekujve e mijëvjeçarëve.
Me këtë nuk pretendojmë ta paragjykojmë prejardhjen e popullit kurd, për këtë çështje duhet ta thonë fjalën studiuesit kompetentë, por etimologjia e emrit të tyre dhe e rajonit ku ata banojnë sot, si edhe pjesë të tij që jetojnë në rajone të tjera, të shkëputur nga trungu i tyre etnik, dëshmojnë qartë se të gjitha lidhjet e hershme çojnë në burimin e njëjtë, të shpjeguar përmes fjalës së gjuhës shqipe Gur- Guri-a.
Tekstin e mëposhtëm e publikojmë në gjuhën angleze, me qëllim të ruajtjes së origjinalitetit, ashtu siç kanë ardhur në përfundim studiuesit e huaj në lidhje me këtë çështje, së paku deri më sot:
*The exact origins of the name Kurd are unclear. The underlying toponym is recorded in Assyrian as Qardu and in Middle Bronze Age Sumerian as Kar-da. Assyrian Qardu refers to an area in the upper Tigris basin, and it is presumably reflected in corrupted form in Classical Arabic Ǧūdī, re-adopted in Kurdish as Cûdî. The name would be continued as the first element in the toponym Corduene, mentioned by Xenophon as the tribe who opposed the retreat of the Ten Thousand through the mountains north of Mesopotamia in the 4th century BC.
There are, however, dissenting views, which do not derive the name of the Kurds from Qardu and Corduene but opt for derivation from Cyrtii (Cyrtaei) instead.
Regardless of its possible roots in ancient toponymy, the ethnonym Kurd might be derived from a term kwrt- used in Middle Persian as a common noun to refer to “nomads” or “tent-dwellers,” which could be applied as an attribute to any Iranian group with such a lifestyle.
The term gained the characteristic of an ethnonym following the Muslim conquest of Persia, as it was adopted into Arabic and gradually became associated with an amalgamation of Iranian and Iranianized tribes and groups in the region.
Sherefxan Bidlisi in the 16th century states that there are four division of “Kurds”: Kurmanj, Lur, Kalhor and Guran, each of which speak a different dialect or language variation. Paul (2008) notes that the 16th-century usage of the term Kurd as recorded by Bidlisi, regardless of linguistic grouping, might still reflect an incipient Northwestern Iranian “Kurdish” ethnic identity uniting the Kurmanj, Kalhur, and Guran.”